Ma nhai là gì?
Ngày 24/2, Đà Nẵng họp báo công bố lễ đón nhận Bằng công nhận ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng) là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Đây là một trong 9 di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO vinh danh (bao gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 6 di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương).
Ma nhai là hệ thống văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm được khắc trên vách đá và hang động (Ảnh: Hoài Sơn).
Ma nhai tại Ngũ Hành Sơn là một hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm (Hán Nôm) được khắc trên vách đá và hang động, với nội dung đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn, cao tăng, trí thức, có niên đại trải dài từ nửa đầu thế kỷ XVII đến thế kỷ XX.
Trong đó, động Hoa Nghiêm có 20 ma nhai, động Huyền Không lưu giữ 30 ma nhai, trong đó có ngự bút của vua Minh Mạng.
Động Tàng Chơn có 20 ma nhai, động Vân Thông có 2, động Linh Nham có 3, hang Vân Căn Nguyệt Quật, động Thiên Phước Địa, hang Vân Nguyệt Cốc có 3 bia ngự bút của vua Minh Mạng năm 1837, khắc ghi tên hang, động.
Ma nhai là nguồn tư liệu quý, có giá trị được giới nghiên cứu đặc biệt quan tâm (Ảnh: Hoài Sơn).
Đây là nguồn tư liệu quý, có giá trị được giới nghiên cứu đặc biệt quan tâm. Ẩn chứa trong nguồn di sản tư liệu này là các thông tin đặc biệt từ quá khứ như mối quan hệ giao lưu, tiếp xúc văn hóa, kinh tế, chính trị, xã hội của Việt Nam với các quốc gia Đông Á từ thế kỷ XVII.
Chính sách hướng biển và ngoại giao cởi mở, mềm dẻo của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực. Lịch sử hình thành và phát triển của cộng đồng người Hoa kiều ở Việt Nam.
Hệ tư tưởng chính trị Nho giáo của triều Nguyễn và các giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam như truyền thống yêu nước, hiếu học, yêu chuộng chữ nghĩa.
Động Huyền Không lưu giữ 30 ma nhai, nhiều nhất ở Ngũ Hành Sơn (Ảnh: Hoài Sơn).
Lịch sử về giai đoạn phát triển thịnh vượng nhất của thương cảng Hội An và giao lưu hàng hải khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Diện mạo, vẻ đẹp nguyên thủy của danh thắng Ngũ Hành Sơn - một vùng thắng tích được mệnh danh là "Nam châu đệ nhất danh thắng".
Địa danh địa phương, bổ sung cho các tài liệu cổ như Ô châu cận lục và Phủ biên tạp lục cũng như các bộ địa chí của triều Nguyễn. Lịch sử hình thành và phát triển của Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước, các kỹ thuật điêu khắc đá thủ công đã không còn phổ biến.
Bảo tồn và phát huy giá trị
Trao đổi về vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị di sản ma nhai, đại diện Ban quản lý di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn cho biết, bước đầu tiên, đơn vị sẽ phối hợp với ngành du lịch mở 10 lớp cập nhật kiến thức về ma nhai cho hơn 1.000 hướng dẫn viên du lịch.
Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn được công nhận là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương (Ảnh: Hoài Sơn).
Tiếp theo, sẽ cho nhập dữ liệu toàn bộ 78 tác bản ma nhai. Những tác bản này, trong lễ đón bằng công nhận di sản, sẽ tổ chức triển lãm, giới thiệu 26 tác bản với nội dung được phiên dịch đầy đủ.
Sau khi kết thúc lễ hội Quán Thế Âm, toàn bộ tác bản gốc sẽ được tuyên truyền ở các trường đại học trên địa bàn Đà Nẵng.
Hiện nay, Ban quản lý di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn đã tiến hành số hóa toàn bộ bia ma nhai. Sau khi số hóa sẽ cập nhật toàn bộ thông tin lên bản đồ di sản Đà Nẵng. Bên cạnh đó, tại mỗi hang động có bia ma nhai sẽ gắn bảng giới thiệu cụ thể và có mã QR.
Du khách chiêm ngưỡng di sản ma nhai tại động Vân Thông (Ảnh: Hoài Sơn).
Ban quản lý cũng đang phối hợp mời các chuyên gia ở Cục Di sản nghiên cứu đưa ra phác đồ bảo quản toàn bộ 78 tác bản ma nhai ở danh thắng Ngũ Hành Sơn.
Ngoài ra, để du khách có thể chiêm ngưỡng được toàn bộ giá trị đặc sắc của di sản này, ban quản lý sẽ sử dụng công nghệ chiếu sáng hiện đại chiếu sáng tất cả các tác bản ma nhai.
