Ngày 3/6/2019, con gái của vợ chồng Morgan Housel – cựu nhà báo của tờ Wall Street Journal, tác giả cuốn sách nổi tiếng Tâm lý đồng tiền – chào đời. Ông chia sẻ, một ngày nào đó, con gái mình sẽ trưởng thành, cần đến những lời khuyên về tiền bạc và cuộc sống. Là một người dành nhiều năm nghiên cứu và viết về tài chính và kinh doanh, ông đã viết thư nhắn nhủ con gái của mình.
Morgan Housel – cựu nhà báo của tờ Wall Street Journal, tác giả cuốn sách nổi tiếng Tâm lý đồng tiền. Ảnh: CNBCĐừng đánh thấp vai trò của cơ hội
Thật dễ dàng để cho rằng chúng ta giàu có hay nghèo khổ là do những lựa chọn chúng ta đưa ra. Tuy nhiên, vai trò của cơ hội trong cuộc đời đôi khi còn dễ bị đánh giá thấp hơn.
Gia đình, các giá trị, các quốc gia, thế hệ mà chúng ta đang sống cũng như những người chúng ta vô tình gặp gỡ, tất cả đều đóng vai trò lớn hơn ta nghĩ. Dù con nên tin vào giá trị và phần thưởng của nỗ lực chăm chỉ, điều quan trọng phải hiểu là không phải mọi thành công đều là kết quả của nỗ lực hay mọi nghèo khổ đều là do lười biếng. Hãy ghi nhớ điều đó khi suy nghĩ về mọi người, bao gồm cả bản thân mình.
Cổ tức cao nhất của tiền bạc là quản lý thời gian
Có thể làm những gì con muốn, vào lúc nào, ở đâu, với ai mang đến hạnh phúc mà không món đồ xa xỉ nào làm được. Cảm giác thích thú khi mặc những quần áo đắt tiền sẽ nhanh chóng biến mất, nhưng một công việc với giờ làm linh hoạt, quãng đường đi làm ngắn thì không.
Tiết kiệm đủ tiền để con có thời gian và lựa chọn khi rơi vào tình huống nguy cấp, hay có thể nghỉ hưu bất cứ lúc nào con muốn cũng vậy.
Độc lập là mục tiêu cuối cùng trong đời của chúng ta. Mỗi đồng tiền tiết kiệm được giống như một mảnh ghép của tương lai con mà rất có thể sẽ nằm trong tay người khác.
Đừng trông chờ vào sự nuông chiều
Không ai có thể biết được giá trị của đồng tiền nếu không trải qua sự thiếu thốn. Vì vậy, dù luôn làm điều tốt nhất để hỗ trợ con, cha mẹ sẽ không nuông chiều. Học được rằng con không bao giờ có được mọi thứ con muốn là cách duy nhất để hiểu được nhu cầu và khao khát. Nó sẽ dạy con về ngân sách, tiết kiệm và định giá những gì con đã có. Biết cách tiết kiệm là kỹ năng thiết yếu, có ích trong những thăng trầm không thể tránh khỏi trong cuộc sống.
Thành công không luôn đi cùng hành động lớn
Napoleon định nghĩa một thiên tài là người "có thể làm điều bình thường trong khi mọi người khác đánh mất tâm trí họ". Quản lý tiền bạc cũng như vậy. Con không cần làm những điều phi thường mới có được kết quả mong muốn, con chỉ cần kiên trì đừng làm hỏng chuyện trong một thời gian dài. Tránh các sai lầm thảm khốc (nhất là vùi mình trong nợ nần) có sức mạnh hơn bất kỳ lời khuyên tài chính nào.
Cuốn sách nổi tiếng Tâm lý đồng tiền của Morgan Housel. Ảnh: CNBCSống dưới mức thu nhập
Một trong những đòn bẩy tài chính mạnh nhất là khả năng sống vừa đủ. Nhờ vậy, con có quyền kiểm soát lớn hơn. Một người kiếm được 50.000 USD mỗi năm nhưng chỉ tiêu 40.000 USD sẽ giàu có và hạnh phúc hơn một người kiếm được 150.000 USD nhưng tiêu tới 151.000 USD. Một nhà đầu tư kiếm được 5% lợi nhuận nhưng sống với mức thấp có thể tốt hơn một nhà đầu tư kiếm được 7% nhưng tiêu sạch số tiền kiếm được.
Số tiền con kiếm được không quyết định con có bao nhiêu và con có bao nhiêu không quyết định con cần bao nhiêu.
Thay đổi suy nghĩ không sao cả
Gần như không ai biết được sẽ sống như thế nào cho tới năm 18 tuổi. Vì vậy, nếu lựa chọn một ngành học mà cuối cùng con không thích, kiếm một tấm bằng mà con không đam mê, hay làm một nghề mà con không phù hợp không phải là thảm họa.
Thừa nhận rằng các giá trị và mục tiêu của con đã thay đổi là điều bình thường. Có thể tha thứ cho bản thân vì thay đổi suy nghĩ là một năng lực siêu nhiên, đặc biệt khi con còn trẻ.
Mọi thứ đều có cái giá của nó
Cái giá của sự nghiệp bận rộn là không có thời gian cho gia đình, bạn bè. Cái giá của lãi suất thị trường dài hạn là sự bất ổn và biến động. Cái giá của nuông chiều con trẻ là chúng sẽ sống trong bao bọc quá mức.
Mọi thứ đều có cái giá của nó và hầu hết chúng ta đều không nhìn thấy nó. Đôi khi chúng đáng để trả giá, nhưng đừng bao giờ quên giá trị thực sự. Một khi chấp nhận được điều đó, con sẽ nhìn nhận những thứ như thời gian, các mối quan hệ, tự động hóa, sáng tạo là một loại tiền tệ, có giá trị như tiền mặt.
Tiền không phải thước đo thành công lớn nhất
Warren Buffett từng nói: Thành công thực sự trong cuộc đời là "khi số người bạn muốn họ yêu quý mình thực sự yêu quý bạn". Tình yêu đó chủ yếu đến từ cách con ứng xử với mọi người chứ không phải số tài sản mà con sở hữu. Tiền sẽ không đem lại thứ mà con mong muốn nhất. Không một số tiền nào có thể bù đắp cho một nhân cách méo mó, lừa lọc và thiếu cảm thông với người khác.
Đây là lời khuyên tài chính quan trọng nhất cha dành cho con.
Đừng mù quáng chấp nhận mọi lời khuyên
Mọi bài học ở đây, bao gồm cả bài học cuối cùng, là những thứ mà hầu hết mọi người nhận ra khi đã quá muộn. Song, con có thể thoải mái từ chối chúng. Thế giới của con khác với cha, cũng như thế giới của cha khác với ông bà. Không ai giống nhau cả, không phải ai lúc nào cũng đúng. Đừng bao giờ nhận lời khuyên của ai mà không nghĩ đến hoàn cảnh, giá trị, mục đích riêng của mình.
Huy Phương (Theo CNBC)
